Палітычная сітуацыя на беларускіх землях сярэдзіны 13 ст.

Утварэнне ВКЛ.

1. Вызначце правільную паслядоўнасць:А) подзвіг Якава Палачаніна ў бітве на рацэ Няве; Б) княжанне ў Тураве Юрыя Яраславіча; В) смерць Усяслава Чарадзея; Г) першая згадка пра Гомель.

        1) АБГВ; 3) АБВГ; 2) ВГАБ; 4) ВГБА.

2. Аб'яднанне беларусаў і літоўцаў у адной дзяржаве — Вялікім княстве Літоўскім (ВКЛ) — было паскорана:1) прымусовым хрышчэннем насельніцтва па каталіцкім абрадзе; 2) развіццём гандлёвага шляху «з вараг у грэкі»;3) неабходнасцю барацьбы са знешняй небяспекай;4) імкненнем феадалаў да «залатых шляхецкіх вольнасцей».

3. Вызначце правільную паслядоўнасць: А) княжанне Глеба Усяславіча ў Мінску; Б) пачатак ваеннага супрацьстаяння Полацкага княства і крыжакоў;В) набыццё Тураўскім княствам незалежпасці ад Кіева; Г) смерць Усяслава Чарадзея.

        1)БВГА; 3)ГАБВ; 2) ГАВБ; 4) БВАГ.

4. Вызначце правільную паслядоўнасць: А) княжанне Глеба Усяславіча ў Мінску; Б) подзвіг Якава Палачаніна ў Неўскай бітве;В) барацьба полацкага князя Уладзіміра супраць нямецкіх рыцараў; Г) першая згадка пра Гомель.

         АГВБ; 3)АГБВ; 2) ВБГА; 4) ВБАГ.

5. Вызначпе правільную паслядоўнасць: А) высылка полацкіх князёў у Візантыю; Б) княжанне Глеба Усяславіча ў Мінску;В) заснаванне немцамі крэпасці Рыга; Г) набыццё Тураўскім княствам незалежнасці ад Кіева.

        1) ГВАБ; 3) БАГВ; 2) БАВГ; 4) ГВБА.

6. Вызначце правільную паслядоўнасць: A) высылка полацкіх князёў у Візантыю; Б) княжанне ў Мінску Глеба Усяславіча;
7. B) першая згадка пра Гомель; Г) пачатак барацьбы Полацкага княства з крыжакамі.

        1) ГВАБ; 3) БАГВ; 2) ГВБА; 4) БАВГ.

7. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага (ВКЛ) у сярэдзіне XIII ст. было паскорана: 1) імкненнем феадалаў да «залатых шляхецкіх вольнасцей»;2) імкненнем праваслаўнай царквы распаўсюдзіць свой уплыў на захад; 3) неабходнасцю барацьбы з крыжакамі і мангола-татарамі; 4) імкненнем вялікага князя Ягайлы стаць польскім каралём.

8. Вызначце правільную паслядоўнасць: А) набыццё незалежнасці тураўскага княства ад Кіева Юрыем Яраславічам; Б) Неўская бітва;В) пачатак барацьбы полацкага князя Уладзіміра супраць нямецкіх рыцараў; Г) высылка полацкіх князёў у Візантыю.

        1) БВГА; 2) БВАГ; 3) ГАБВ; 4) ГАВБ.

9. Вызначце правільную наслядоўнасць: А) першая згадка пра Гомель: Б) заснаванне крыжакамі крэпасці Рыга;В) высылка полацкіх князёў у Візантыю; Г) разгром наўгародскім войскам шведскіх рыцараў на рацэ Няве.

        1) ВАГБ; 2) ВАБГ; 3) БГАВ; 4) БГВА.

10. Дата 1009 г. азначае: 1) пачатак княжання Міндоўга. 2) каранацыя Міндоўга. 3) пачатак княжання Гедыміна. 4) першыя звесткі пра Літву.
11. Міндоўг жыў у: 1) XI ст. 2) XII ст. 3) XIII ст. 4) XIV ст.
12. Каранацыя Міндоўга адбылася ў: 1) 1235 г. 2) 1248 г. 3) 1253 г. 4) 1263 г.
13. Працэс утварэння Вялікага княства Літоўскага пачаўся ў:1) сярэдзіне XII ст. 2) сярэдзіне XIII ст. 3) першай палове XIV ст. 4) другой палове XIV ст.
14. Якая мэта абвяшчалася галоўнай у дзейнасці манаскіх ордэнаў у першыя гады іх існавання ў Прыбалтыцы? А) распаўсюджанне хрысціянства паміж язычнікамі; Б) барацьба з праваслаўнымі славянскімі княствамі; В) эканамічнае рабаванне мясцовага балцкага насельніцтва і захоп тэрыторыі балцкіх пляменаў; Г) Рабаванне насельніцтва ўсходнеславянскіх дзяржаў і тэрыторыі Полацкага княства.

15. Узвышэнню Навагрудскага княства ў пачатку XIII ст. садзейнічала(-і): 1) актыўная барацьба навагрудскіх князёў супраць крыжакоў; 2) роднасныя сувязі мясцовых князёўз вялікімі кіеўскімі князямі; 3) роднасныя сувязі мясцовых князёў з вялікімі літоўскімі князямі; 4) аддаленасць ад знешняй небяспекі.
16. Якія землі ў ВКЛ вызначаліся найбольш сепаратысцкімі настроямі?а) Полацкая зямля; б) Навагрудскае княства; в) Дзяволтва і Нальшаны; г) Жамойція.

17. Полацкае княства ўступіла ў адкрытую барацьбу з крыжакамі ў: 1) 1201 г.; 2) 1203 г.; 3) 1210 г.; 4) 1237 г.
18. Вызначце правильную паслядоўнасць: A) канчатковае уваходжанне Полацка ў склад ВКЛ Б) заснаванне Лівонскага ордэна B) звесткі пра ўдзел Якава Палачаніна ў Неўскай бітве Г) каранацыя князя Міндоўга ў Навагрудку 1) БВАГ 2) ВБАГ 3) БВГА4) ВБАГ
19. Вызначце правільную паслядоўнасць: A) каранацыя Міндоўга Б) бітва супраць крыжакоў каля возера Дурбе B) выхад Міндоўга з каталіцтваГ) прыняцце Міндоўгам каталіцтва.                                                                                 1) ГВБА 2) БАГВ 3)ГАВБ 4) ГАБВ.20. Горад-крэпасць Рыга быў заснаваны ў: 1) 1203 г.; 2) 1229 г.; 3)1201 г.; 4) 1237 г.

20. 21. Бітва, у якой выключнай адвагай вызначыўся Якаў Палачанін, адбылася ў: 1) 1067 г.; 2) 1203 г.; 3) 1240 г.; 4) 1242 г.
21. 22. Незалежнасць Тураўскага княства ад Кіева была адноўлена князем Юрыем Яраславічам у: 1)1101 г.; 2) 1116 г.; 3) 1157 г.; 4) 1162 г.
22. Самастойныя тэрытарыяльныя адзінкі, на якія распадаецца дзяржава у перыяд раздробленасці, называюцца:1) прыёмнымі землямі; 2) епархіямі; 3) удзельнымі княствамі; 4) губернямі.

24. Полацкія князі былі захоплены ў палон і высланы ў Візантыю ў: 1)1119 г.; 2) 1129 г.; 3)1139 г.; 4) 1219 г.
25. Паход кіеўскага князя Мсціслава Уладзіміравіча на Полацк адбыўся ў: 1)1021 г.; 2) 1067 г.; 3)1119 г.; 4) 1127 г.
26. Палітыку ўзвышэння Мінскага княства праводзіў князь: 1) Барыс; 2) Брачыслаў; 3) Усяслаў;4) Глеб.
27. Самастойнасць Тураўскага княства аднавіў князь: 1) Святаполк Акаянны; 2) Яраслаў Мудры; 3) Уладзімір Святаславіч; 4) Юрый Яраславіч.
28. Вызначце імя полацкага князя, які ўзначаліў барацьбу з крыжакамі ў пачатку XIII ст.:1) Рагвалод; 2) Віцень; 3) Уладзімір Полацкі; 4) Сямён Лінгвен.

29. Працэс утварэння Вялікага Княства Літоўскага (ВКЛ) быў паскораны пагрозай агрэсіі з боку:1) варагаў (нарманаў); 2) Маскоўскай дзяржавы; 3) Польскага Каралеўства; 4) крыжакоў.

30. Вызначце саперніка князя Міндоўга ў барацьбе за беларускія землі:1) Галіцка-Валынскае княства; 2) Маскоўская дзяржава;  3) Наўгародская зямля; 4) Крымскае ханства.

31. У сярэдзіне XIII ст. князь Міндоўг распаўсюдзіў сваю ўладу на землі:1) Пасожжа; 2) Беларускага Панямоння; 3) Верхняга Падняпроўя; 4) Падзвіння.

32. 3 мэтай умацавання сваей улады князь Міндоўг:1) заключыў унію з Польшчай; 2) каранаваўся ў Навагрудку (Новагародку); 3) заключыў ваенны саюз з Масквой; 4) ліквідаваў усе ўдзельныя княствы.

33. Вызначце саюзніка Полацкага княства ў барацьбе з крыжакамі ў XIII ст.: 1)Маскоўскае княства;2) Залатая Арда; 3) Візантыя;4) балцкія плямёны.
34. У бітве на Няве са шведскімі рыцарамі (1240 г.) выключнай адвагай вызначыўся:1) Давыд Гродзенскі; 2) Якаў Палачанін; 3) Глеб Менскі; 4)Уладзімір Полацкі.

35. Вызначце імя ўсходнеславянскага князя, які адным з першых уступіў у адкрытае супрацьстаянне з крыжакамі:1) Уладзімір Полацкі; 2) Яраслаў Мудры; 3) Усяслаў Чарадзей; 4) Уладзімір Манамах.

36. Вызначце саюзніка Полацкага княства ў барацьбе з крыжакамі ў XIII ст.:1) Візантыя; 2) Наўгародская зямля; 3) Маскоўскае княства; 4) Крымскае ханства.

37. У пачатку XIII ст. крыжакі ваявалі за кантроль над балцкімі землямі з князем: I) полацкім; 2) тураўскім; 3) мсціслаўскім; 4) лагойскім.
38. Узвышэнню Навагрудскага княства ў XII—XIII стст. спрыялі(-а):1) цесныя сувязі з Візантыяй; 2) прыняцце каталіцкай веры; 3) аддаленасць ад межаў супрацьстаяння з крыжакамі; 4) заключэнне уніі з Польшчай.

В1. Усходнюю частку сучаснай Літоўскай Рэспублікі ў IX—XIII стст. займала літоўскае племя, назва якога ___________

В2. Толькі праз сем гадоў пасля забойства Міндоўга яго пляменнік ____ , які стаў вялікім князем, здолеў кансалідаваць дзяржаву і нанесці паражэнні знешнім ворагам - крыжакам і галіцка – валынскім князям.

В3. Заходнюю частку сучаснай Літоўскай Рэспублікі ў IX—XIII стст. займала літоўскае племя, назва якога ____________

В4. Наибольшую небяспеку для паўднёвабеларускіх зямель у першай палове XIII ст. уяўлялі ____________ , якія разрабавалі і спалілі Гомель, Мазыр, Бярэсце і шэраг іншых гарадоў.

В5. У абставінах, калі знешняя агрэсія паставіла існаванне балцкіх і славянскіх народаў пад пагрозу, пачалася кансалідацыя антыкрыжацкіх і антымангольскіх сіл вакол аднаго цэнтра - горада ____________

В6. У 1230-я гг. у літоўцаў пачаўся працэс утварэння дзяржавы. На чале аб'яднання плямёнаў стаяў князь _____________

Культура Беларусі ў 9-13 стст.

1. У старажытных славян богам-апекуном жывёлагадоўлі і багацця лічыўся:) Пярун; 2) Вялес; 3) лесавік;4) Бялун.

2. Беларускі горад, дзе была знойдзена берасцяная грамата, — гэта: 1) Брэст; 2) Гродна; 3) Мсціслаў; 4) Полацк.

3. У нашых далёкіх продкаў міфічнай істотай — гаспадаром у хаце — лічыўся:1) лесавік; 2) дамавік; 3) Пярун;4) чорт.

4. Апавяданне пра жыццёвы шлях і дзейнасць служыцеля царквы, рэлігійнага дзеяча называецца: 1) словам; 2) жыціем; 3) прытчай; 4) евангеллем.
5. Лічыцца, што першая епархія на тэрыторыі Беларусі ўзнікла ў:1) Полацку; 2) Тураве; 3) Віцебску;4) Мінску.

6. Майстар, які зрабіў крыж па заказе Ефрасінні Полацкай, — гэта:1) Іаан; 2) Лазар Богша; 3) Мікалай Кузьміч; 4) Ілля.

7. У Полацку першым князем-хрысціянінам быў:1) Рагвалод; 2) Ізяслаў; 3) Усяслаў;4) Брачыслаў.

8. Ва ўсходніх славян першы прыклад стоўпніцтва звязаны з імем: 1) Ефрасінні Полацкай;2) Клімента Смаляціча;3) Аўраамія Смаленскага;4) Кірылы Тураўскага.
9. На схіле жыцця Ефрасіння Полацкая здзейсніла падарожжа і памерла ў горадзе: 1) Кіеве; 2) Рыме; 3) Канстанцінопалі; 4) Іерусаліме.
10. Беларускі горад, дзе была знойдзена берасцяная грамата, — гэта:1) Віцебск; 2) Гродна; 3) Мінск; 4) Полацк.

11. Аднаго з першых усходнеславянскіх князёў летапісы характарызуюць як кніжніка: 1) кіеўскага князя Уладзіміра;2) тураўскага князя Святаполка; 3)полацкага князя Рагвалода;4) полацкага князя Ізяслава.
12. Пісьмовая крыніца, якая сведчыць аб тым, што пісьменнымі людзьмі ва ўсходніх славян былі нават простыя гараджане, — гэта: 1) «Аповесць мінулых гадоў»;2) берасцяная грамата;3) «Тураўскае евангелле»;4) «Слова аб палку Ігаравым».
13. Вобразная выява бога, якому пакланяліся язычнікі. — гэта:1) капішча; 2) фрэска; 3) ідал;4) трызна.

14. Жывапіс вадзянымі фарбамі на свежай тынкоўцы называецца:1) іконай; 2) мазаікай: 3) мініяцюрай;4) фрэскай.

15. Язычнікі-славяне ўшаноўвалі сваіх багоў і прыносілі ім ахвяры ў (на):1) цэрквах;2) манастырах;3) свяцілішчах; 4) веча.

16. Храм, якому Ефрасіння Полацкая падаравала Узвіжальны крыж, — гэта:1) царква Святой Багародзіцы;2) Барысаглебская царква; 3) Спаская царква; 4) Полацкі Сафійскі сабор.

17. Насып, які язычнікі-славяне рабілі над пахаваннямі сваіх нябожчыкаў, — гэта: 1) капішча; 2) трызна; 3) курган; 4) гарадзішча.
18. Самай ранняй рукапіснай царкоўнай кнігай на тэрьтторыі Беларусі з'яўляецца: 1) «Жыціе Ефрасінні Полацкай»;2) «Аповесць мінулых гадоў»; 3)«Тураўскае евангелле»;4) «Аршанскае евангелле».
19. Епархія, што была заснавана ў 1005 г., першым епіскапам якой быў Фама, — гэта: 1) Полацкая; 2) Тураўская;3) Смаленская;4) Кіеўская.
20. Заснаванне манастыра ў Сяльцы на рацэ Палаце звязана з імем: 1) Ефрасінні Полацкай; 2) Клімента Смаляціча; 3) Аўраамія Смаленскага;4) Лазара Богшы.
21. Барысаглебская (Каложская) царква — выдатны помнік дойлідства XII ст. — была пабудавана ў горадзе: 1) Полацку; 2) Гродне; 3) Віцебску; 4)Слуцку.
22. Спаскую царкву па заказе Ефрасінні Полацкай у сярэдзіне XII ст. пабудаваў дойлід: 1) Нестар; 2) Алекса; 3) Іаан; 4) Кірыла Тураўскі.
23. 23. Вызначце княства, у якім у 1005 г. была заснавана епархія:1) Тураўскае; 2) Друцкае; 3) Гарадзенскае;4) Мсціслаўскае.

24. 24. Сафійскі сабор у Полацку быў пабудаваны ў час праўлення полацкага князя:1) Ізяслава; 2) Рагвалода; 3) Усяслава; 4) Уладзіміра.

25. 25. Агульны старажытны летапіс усходніх славян, які распавядае «откуда есть пошла Руская земля», — гэта: 1) «Аповесць мінулых гадоў»; 2)«Хроніка Вялікага Княства Літоўскага і Жамойцкага»;3) Баркулабаўскі летапіс; 4) Беларуска-літоўскі летапіс.
26. Самая старажытная сярод рукапісных царкоўных кніг, знойдзеная на тэрыторыі Беларусі, — гэта: 1) «Аповесць мінулых гадоў»; 2) «Тураўскае евангелле»; 3) «Руская праўда»;4) «Слова пра паход Ігаравы».
27. Вызначце імя асветніка і рэлігійнага дзеяча XII ст., якога пры жыцці называлі Златавустам: 1) Кірыла Тураўскі; 2) Лазар Богша; 3) Усяслаў Брачыславіч; 4) Аўраам Смаленскі.
28. 28. Самай старажытнай мураванай пабудовай на тэрыторыі Беларусі з'яўляецца:1) Полацкі Сафійскі сабор; 2) Камянецкая вежа; 3) Крэўскі замак; 4) Спаса-Ефрасіннеўская царква ў Полацку.

29. 29. Вызначце княства, у якім у 992 г. была заснавана епархія:1) Лагойскае; 2) Полацкае; 3) Гарадзенскае; 4) Берасцейскае.

30. Гістарычная крыніца XIII ст., якая сведчыла аб распаўсюджванні на тэрыторыі Беларусі пісьменнасці сярод простых гараджан, — гэта:1) летапіс; 2) берасцяная грамата; 3) жыціе; 4) евангелле.

31. Старажытнае свята Радаўніца, якое захавалася да сённяшняга дня, прысвечана культу: І) камянёў; 2) дрэваў; 3) сонца; 4) продкаў.
32. Вобразная аб'ёмная выява язычніцкага бога называецца:I) ікона; 2) фрэска; 3) ідал; 4) партрэт.
33. Адзначце назву старажытнага славянскага свята, якое было прысвечана провадам зімы і сустрэчы вясны: 1) Каляды; 2) Вялікдзень; 3) Масленіца; 4) Радаўніца.
34. Адзначце назву старажытнага славянскага свята, якое было прысвечана зімоваму сонцастаянню: 1) Вялікдзень; 2) Масленіца; 3) Каляды; 4) Радаўніца.
35. Месцы, дзе старажытныя язычнікі пакланяліся сваім багам, прыносілі ім ахвяры, называюцца: 1) курганы; 2) капішчы; 3) валокі; 4) стаянкі.
36. Рытуальныя дзеянні, у якіх праяўляюцца вераванні людзей, называюцца:1) міф; 2) палюддзе; 3) абрад; 4) звычаі

37. Старажытныя славяне на месцы пахавання памерлага чалавека звычайна:1) будавалі капішча; 2) насыпалі курган;  3) спальвалі ідала; 4) вадзілі карагод.

38. Старажытныя славяне пры пахаванні памерлага чалавека звычайна: 1) будавалі капішча; 2) вадзілі карагод; 3) спальвалі ідала; 4) арганізоўвалі ваенную гульню.
39. Адзначце старажытнае славянскае свята, якое было прысвечана летняму сонцастаянню: 1) Вялікдзень; 2) Каляды; 3) Купалле; 4) Пакровы.
40. Ці правільна, што першымі хрысціянамі ў Полацкім княстве былі: а) Рагнеда і яе сын Ізяслаў; б) Рагнеда і Рагвалод? 1) Правільна а); 2) правільна б); 3) абодва сцвярджэнні правільныя;     4) абодва сцвярджэнні няправільныя.

42. Ці правільна, што непасрэдным кіраўніком праваслаўнай царквы ў X—XII стст. на землях усходніх славян быў: а) кіеўскі мітрапаліт; б) канстанцінопальскі патрыярх? 1) Правільна а);  2) правільна б);                   3) абодва сцвярджэнні правільныя;    4) абодва сцвярджэнні няправільныя.

43. Пабудова выдатнага помніка архітэктуры — Спаскай царквы ў Сяльцы пад Полацкам — звязана з імем: 1) Ефрасінні Полацкай; 2) Клімента Смаленскага;3) Аўраама Смаленскага; 4) Лазара Богшы.

44. Ці правільна, што афіцыйнае хрышчэнне Кіеўскай Русі пачалося ў: а) 980 г.; б) 988 г.? 1) Правільна а); 2) правільна б); 3) абодва сцвярджэнні правільныя; 4) абодва сцвярджэнні няправільныя.
45. Ці правільна, што афіцыйнае хрышчэнне насельніцтва Кіеўскай Русі адбылося па загадзе князя: а) Уладзіміра Святаславіча; б) Яраслава Мудрага? 1) Правільна а); 2) правільна б); 3) абодва сцвярджэнні правільныя; 4) абодва сцвярджэнні няправільныя.
46. Архітэктурны помнік з так званымі какошнікамі, пабудаваны на тэрыторыі Беларусі, — гэта: 1) Спаская царква; 2) Камянецкая вежа; 3) Каложская царква;4) Полацкі Сафійскі сабор.

47. Малюнкі-ілюстрацыі да падзей, аб якіх распавядаецца на старонках летапісаў і рукапісных кніг, — гэта: 1) вітражы; 2) фрэскі; 3) мініяцюры; 4)гравюры.
48. Матэрыялам для напісання першых рукапісных кніг на беларускіх землях з'яўлялася(-ўся): 1) папера; 2) тканіна; 3) пергамент; 4) папірус.
49. Унікальны помнік культуры ўсходніх славян XII ст. — «Рагвалодаў камень» — быў знойдзены каля горада: 1) Оршы; 2) Мінска; 3) Турава; 4) Гродна.
50. Пры археалагічных раскопках у горадзе Мсціславе быў (была) знойдзены(-а):1) «Рагвалодаў камень»; 2) берасцяная грамата; 3) першая рукапісная кніга на беларускіх землях; 4) драўляны грэбень з літарамі славянскага алфавіта.

51. Спаская царква, выдатны помнік айчыннай архітэктуры XII ст., які захаваўся да нашых дзён, належыць да школы дойлідства:1) віцебскай; 2)навагрудскай; 3) полацкай; 4) гродзенскай.

52. Першая жанчына на Русі, якую праваслаўная царква абвясціла святой, — гэта: 1) Ефрасіння Полацкая; 2) Юльяна Цвярская; 3) Анастасія Слуцкая; 4) Анастасія (Рагнеда).
53. Берасцяныя граматы знойдзены ў беларускіх гарадах — Мсціславе і: 1) Навагрудку; 2) Мінску; 3) Віцебску; 4) Тураве.
54. Помнік дойлідства XII ст., сцены якога ўпрыгожаны ўстаўкамі з паліраванага каменю і каляровымі керамічнымі пліткамі, — гэта:1) Спаса-Ефрасіннеўская царква ў Полацку; 3) Сафійскі сабор у Полацку; 2) Барысаглебская (Каложская) царква ў Гродне; 4) Камянецкая вежа.

55. Вызначце правільнае сцверджанне:дзейнасць рэлігійных асветнікаў на тэрыторыі Беларусі спрыяла развіццю культуры і адукацыі;распаўсюджванне хрысціянства на ўсходнеславянскіх землях сустрэла супраціўленне з боку цэнтральнай улады;першым князем хрысціянінам на беларускіх землях быў Усяслаў Брачыславіч;першая хрысціянская епархія на беларускіх землях была заснавана ў 1005 г. у Навагрудку.

56. Вызначце правільнае сцверджанне:заснаванне епархіі ў Тураве лічыцца пачаткам распаўсюджвання хрысціянства на землях усходніх славян;у X—XII стст. частка насельніцтва беларускіх зямель, якая прыняла хрысціянства, па-ранейшаму пакланялася язычнінкім багам;хрысціянская царква захавала пакланенне з'явам прыроды;у X—XII стст. укараненне хрысціянства ў свядомасці ўсходніх славян праходзіла вельмі хутка. 

57. Вызначце правільнае сцверджанне:выдатным помнікам мураванага дойлідства XII ст. натэрыторыі Беларусі з'яўляецца Мірскі замак;аўтарам «Аповесці мінулых гадоў» з'яўляейца Богша (Лазар);у XI—XIII стст. на беларускіх землях пачынае развівацца царкоўнае мураванае дойлідства;помнікі пісьменства — берасцяныя граматы — былі знойдзены ў гарадах Полацк і Навагрудак.

   58.Вызначце правільнае сцверджанне:у X—XIII стст. на ўсходнеславянскіх землях          адбывалася фарміраванне хрысціянскай царкоўнай арганізацыі;актыўнае       распаўсюджванне хрысціянства на беларускіх землях звязана з імем князя       Рагвалода;хрысціянства прыйшло на беларускія землі з Маскоўскай дзяржавы;у X—XIII   стст. на беларускіх землях адбывалася паскоранае распаўсюджванне каталіцызму.

59. Вызначце правільнае сцверджанне: у IX—XIII стст. натэрыторыі Беларусі пераважалі вялікія пасяленні гарадскога тыпу;у літаратуры Беларусі XI—XIII стст. пераважалі творы свецкага і побытавага характару;распаўсюджванне хрысйіянства на ўсходнеславянскіх землях сустрэла супраціўленне з боку цэнтральнай улады;самай старажытнай мураванай пабудовай у Беларусі з'яўляўся Сафійскі сабор у Полацку.

60. Вызначце правільнае сцверджанне:1) культура беларускіх зямель у X—XIII стст. развівалася пад моцным уплывам каталіцкай царквы;2) у XI—XIII стст. на беларускіх землях была шырока распаўсюджана лацінамоўная пісьменнаятрадыцыя;3) сярод рукапісных кнігсамай старажытнай натэрыторыі Беларусі з'яўляеййа «Аршанскае евангелле»;4) унікальнымі помнікамі пісьменнасці XII ст. у Беларусі з'яўляюцца «Барысавы камяні».

61.  Вызначце правільнае сцверджанне:1) помнікі пісьменства — берасцяныя граматы — былі знойдзены ў гарадах Тураў і Мінск;2) аўтарам «Аповесці мінулых гадоў» з'яўляецца Богша (Лазар);3) выдатным помнікам дойлідства XII ст. з'яўляецца Барысаглебская (Каложская) царква;4) асноўным матэрыялам для напісання кніг на тэрыторыі Беларусі ў XI—XIII стст. служыла папера.

62.  Вызначце правільнае сцверджанне:1) першыя манастыры ўзніклі на беларускіх землях у XII ст.;2) хрысціянства ў X ст. прыйшло на беларускія землі з тэрыторыі Польшчы;3) язычніцтва ў Раннім сярэдневякоўі не мела трывалых каранёў на беларускіх землях;4) у X—XII стст. на беларускіх землях былі створаны першыя ваенна-манаскія ордэны.

63.  Вызначце правільнае сцверджанне:1) новай з'явай беларускай культуры  Высокага сярэдневякоўя было ўзнікненне народнага лялечнага тэатра (батлейкі);2) у XII—XIII стст. пісьменнымі былі прадстаўнікі не толькі духавенства і знаці, але і простых гараджан;3) вызначальны ўплыў на беларускую культуру ў X—XIII стст. аказала Маскоўскае княства;4) у XI—XIII стст. у мастацтве на тэрыторыі Беларусі шырокае распаўсюджанне атрымаў партрэтны жывапіс.

64. Вызначце правільнае сцверджанне:1) вызначальны ўплыў набеларускую культуру ўX—XIII стст. аказала Маскоўская дзяржава;2) у X—XII стст. на беларускіх землях утварыліся першыя ваенна-манаскія ордэны;3) у мастацтве XI—XIII стст. натэрыторыі Беларусі шырокае распаўсюджанне атрымаў партрэтны жывапіс;4) сярод вядомых рукапісных кнігсамай ранняй, знойдзенай натэрыторыі Беларусі, з'яўляецца «Тураўскае Евангелле».

Дзяржаўнасць усходніх славян. Княствы на тэрыторыі Беларусі.

41. Полацкі князь, які ў другой палове XI ст. захапіў г. Ноўгарад, — гэта: 1) Брачыслаў; 2) Ізяслаў;3) Рагвалод; 4) Усяслаў Чарадзей.
42. Княства на беларускіх землях, кіраўнікі якога маглі займаць велікакняжацкі прастол у Кіеве — гэта: 1) Полацкае; 2) Віцебскае; 3) Тураўскае; 4)Менскае.
43. Князь, пры якім Полацкае княства дасягнула найбольшай сваей магутнасці, — гэта:1) Брачыслаў; 2) Ізяслаў; 3) Рагвалод; 4)Усяслаў Чарадзей.
44. Кіраўнік гарадскога апалчэння называўся: 1)тысяцкім; 2) пасаднікам; 3) дзецкім; 4) баярынам.
45. У летапісе пад 862 г. упершыню ўпамінаецца горад: 1) Берасце; 2) Гродна; 3) Гомель;4) Полацк.
46. Плямёны радзімічаў у 984 г. трапілі ў залежнасць ад кіеўскага князя: 1) Алега; 2) Яраслава Мудрага;3) Святаполка;4) Уладзіміра Святаславіча.
47. У летапісе над 980 г. упершыню ўпамінаецца горад: 1) Полацк; 2) Берасце; 3) Менск; 4) Тураў.
48. Горад, які кіеўскі князь Уладзімір загадаў збудаваць для свайго сына і жонкі Рагнеды, — гэта: 1) Ізяслаўль; 2) Менск; 3) Браслаў; 4) Віцебск.
49. Князь, які паводле летапісу каля 980 г. разбурыў і спаліў г. Полацк, — гэта: 1) Брачыслаў;2) Ізяслаў; 3) Уладзімір; 4) Усяслаў.
50. Кіеўскі князь, які ў 1129 г. захапіў у палон полацкіх князёў і выслаў іх у Візантыю, — гэта:1) Глеб Усяславіч; 2) Мсціслаў Уладзіміравіч; 3) Уладзімір Манамах; 4) Яраслаў Мудры.
51. Палітыку ўзвышэння Мінскага княства праводзіў князь: 1) Барыс; 2) Брачыслаў; 3) Усяслаў;4) Глеб.
52. Самастойнасць Тураўскага княства аднавіў князь: 1) Святаполк Акаянны; 2) Яраслаў Мудры;3) Уладзімір Святаславіч;4) Юрый Яраславіч.
53. Полацкае княства ўтварылася на аснове племяннога аб'яднання: 1) дрыгавічоў; 2) крывічоў;3) радзімічаў;4) валынян.
54. Тураўскае княства ўтварылася на аснове племяннога аб'яднання: 1) дрыгавічоў; 2)крывічоў;3)радзімічаў;4) хазараў.
55. Вызначце імя першага гістарычна вядомага Полацкага князя: 1) Усяслаў; 2) Рагвалод;3) Ізяслаў;4) Брачыслаў.
56. Сход дарослых мужчын у Полацкай зямлі, які склікаўся для вырашэння важных спраў, атрымаў назву: 1) дума; 2) веча; 3) з'езд; 4) сойм.
57. Палітычнага росквіту Полацкае княства дасягнула ў час праўлення князя: 1) Брачыслава;2) Усяслава; 3) Глеба;4) Расціслава.
58. У 1067 г. адбылася бітва полацкага князя Усяслава Чарадзея з кіеўскімі князямі Яраславічамі на рацэ: 1) Дняпры; 2) Нямізе; 3)Няве; 4) Дзвіне.
59. Самастойныя тэрытарыяльныя адзінкі, на якія распадаецца дзяржава у перыяд раздробленасці, называюцца: 1) прыёмнымі землямі; 2) епархіямі; 3) удзельнымі княствамі;4) губернямі.
60. У летапісе пад 980 г. упершыню паведамляецца пра князя: 1) Яраслава; 2) Рурыка; 3) Тура;4) Усяслава.
61. У Полацкім княстве першым хрысціянскім князем быў: I) Рагвалод; 2) Ізяслаў; 3) Усяслаў Чарадзей;4) Брачыслаў.
62. Першы гістарычна вядомы князь у Полацку - гэта: 1) Брачыслаў; 2) Ізяслаў; 3) Рагвалод;4) Усяслаў Чарадзей.
63. Племянное княжанне дрыгавічоў з'яўлялася асновай княства: 1) Полацкага; 2) Кіеўскага;3) Віцебскага; 4) Тураўскага.
64. Князь, пры якім да Полацкага княства былі далучаны гарады Віцебск і Усвяты, — гэта:1) Брачыслаў; 2) Рурык; 3) Рагвалод;4) Усяслаў Чарадзей.
65. У летапісе пад 980 г. упершыню паведамляецца пра полацкага князя: 1) Рагвалода; 2) Ізяслава; 3) Яраслава; 4) Усяслава Чарадзея.
66. Ваенная сіла Полацкага княства, якая складалася з гараджан і сельскага насельніцтва, называлася: 1) рушанне; 2) ордэн; 3) апалчэнне; 4)дружына.
67. Бітва, пасля якой полацкі князь Усяслаў быў захоплены ў палон братамі Яраславічамі, адбылася на рацэ: 1) Заходняй Дзвіне; 2) Нямізе; 3) Альце;4) Гзені.
68. Полацкая зямля пачала распадацца на ўдзельныя княствы пасля смерці князя: 1) Ізяслава;2) Барыса; 3) Усяслава Чарадзея; 4) Брачыслава.
69. Атрад узброеных і спецыяльна абучаных ваеннай справе людзей у Полацкім княстве атрымаў назву: 1) апалчэнне; 2) дружына; 3) ордэн; 4) грамада.
70. Паход кіеўскага князя Мсціслава Уладзіміравіча на Полацк адбыўся ў: 1)1021 г.; 2) 1067 г.;3) 1119 г.;4) 1127 г.
71. Полацк у XI ст. сапернічаў за валоданне волакамі з: 1)Туравам; 2) Смаленскам; 3) Ноўгарадам;4) Мінскам.
72. Вызначце абавязак княжацкай дружыны ў Полацку: 1) абранне князя; 2) арганізацыя гарадскога рамяства; 3) вядзенне замежнага гандлю; 4) ахова князя і межаў княства.
73. Полацкі князь Усяслаў Брачыславіч пацярпеў паражэнне ад кіеўскіх князёў Яраславічаў у бітве: 1) пад Клецкам; 2) на рацэ Ворскле; 3) падЛоевам;4) на рацэ Нямізе.
74. Вызначце абавязак князя ў Полацкай зямлі: 1) перапісванне рэлігійных кніг; 2) вядзенне замежнага гандлю; 3) арганізацыя гарадскога рамяства; 4) абарона межаў княства.
75. У Полацкім княстве збор даніны з насельніцтва ажыццяўляў: 1) цівун; 2) князь; 3) епіскап;4) старац.
76. Вызначце княства, князі якога ў XI ст. займалі велікакняжацкі прастол у Кіеве: 1) Лагойскае; 2) Мсціслаўскае; 3) Тураўскае; 4) Друцкае.
77. Вызначце орган кіравання ў Полацкім княстве, які меў права пазбавіць князя ўлады:1) соймік (сеймік); 2) веча; 3) рада; 4) магістрат.
78. Абарону Полацкай зямлі і камандаванне войскам ажыццяўляў(-ла): 1) войт; 2) рада; 3) епіскап; 4) князь.
79. Вызначце орган кіравання ў Полацкім княстве, які меў права прызначаць (выбіраць) князя: 1) магістрат; 2) сойм (сейм); 3) веча; 4) дума.
80. Найбольш вядомым зборнікам законаў усходніх славян з'яўляецца: 1) «Тураўскае евангелле»;2) «Слова пра паход Ігаравы»; 3) «Руская праўда»; 4) «Аповесць мінулых гадоў».
81. Вызначце паслядоўнасць падзей: A) княжанне ў Полацку Рагвалода Б) бітва на рацэ Нямізе B) паход князя Брачыслава Ізяславіча на Ноўгарад Г) паход кіеўскага князя Мсціслава і сямі рускіх князёў на Полацкую зямлю

        1) АВБГ 2) ВГБА 3) БВАГ 4) АГВБ

42. Вызначце паслядоўнасць падзей: A) першае летапіснае ўпамінанне пра горад Тураў Б) паход князя Брачыслава Ізяславіча на Ноўгарад B) княжанне ГлебаУсяславіча ў Менску (Мінску)    Г) высылка кіеўскім князем Мсціславам полацкіх князёў у Візантыю

        1) АБВГ 2) ВБГА 3) АВБГ 4) БВАГ

43. Вызначце паслядоўнасць падзей: A) княжанне Усяслава Брачыславіча ў Полацку Б) паход сямі рускіх князёў на чале з кіеўскім князем Мсціславам на Полацкую зямлю B) першыя летапісныя звесткі пра горад Тураў Г) хрышчэнне Русі

        1) БВГА 2) ВГАБ 3) АГВБ 4) ГБАВ

44. Вызначце паслядоўнасць падзей: A) высылка кіеўскім князем Мсціславам полацкіх князёў у Візантыю Б) хрышчэнне Русі B) заваяванне Юрыем Яраславічам незалежнасці Турава ад Кіева Г) княжанне Усяслава Брачыславіча ў Полацку

        1) ВАБГ 2) БВГА 3) АБВГ 4) БГАВ

45. Вызначце паслядоўнасць падзей: A) княжанне ў Полацку Ізяслава Уладзіміравіча Б) паход кіеўскага князя Мсціслава і сямі рускіх князёў на Полацк B) княжанне ў Менску (Мінску) Глеба Усяславіча Г) першае летапіснае ўпамінанне пра горад Полацк

        1) ГАБВ 2) БВАГ 3) ГАВБ 4) ВГАБ

46. Вызначце паслядоунасць падзей: A) першыя летапісныя звесткі пра князя Рагвалода Б) паход сямі рускіх князёў на чале з кіеўскім князем Мсціславам на Полацкую зямлю B) першае летапіснае ўпамінанне пра Менск (Мінск) Г) паход князя Брачыслава Ізяславіча на Ноўгарад

        1) АГВБ 2) БАВГ 3) АВГБ 4) ГБВА

47. Вызначце паслядоўнасць падзей: A) бітва на рацэ Нямізе Б) княжанне ў Полацку Рагвалода
48. B) паход кіеўскага князя Мсціслава і сямі рускіх князёў на Полацкую зямлю Г) хрышчэнне Русі

        1) АБВГ 2) ВГБА 3) БГАВ 4) БАВГ